ژاپن تجاوز جنسی را از نو تعریف می‌کند

روز‌ها از تجاوز جنسی گذشته بود و مگومی اوکانو می‌دانست شخص متجاوز از مجازات قسر درخواهد رفت.

به گزارش اکوپل نیوز به نقل از بی بی سی؛ مگومی که از ضمیر بدون جنسیت او برای خود استفاده می‌کند، مردی را که تجاوز کرده بود، می‌شناخت و می‌دانست کجا پیدایش کند. اما در عین حال هم خبر داشت قرار نیست پرونده‌ای تشکیل شود، چون مقام‌های ژاپنی آنچه را که اتفاق افتاده بود به عنوان تجاوز به رسمیت نمی‌شناختند.

مگومی که دانشجو بود، تصمیم گرفت آن اتفاق را به پلیس گزارش نکند. فرد متجاوز هم دانشجوی همان دانشگاه بود.

مگومی می‌گوید: «از آنجایی که نمی‌توانستم [عدالت را]دنبال کنم، او می‌توانست زندگی آزاد و راحتی داشته باشد. برایم دردناک بوده است.».

اما تغییراتی صورت گرفته است. مجلس ژاپن قوانینی را تصویب کرده است که تجاوز جنسی را بازتعریف می‌کند و سن رضایت (سن قانونی برای ارتباط جنسی) را افزایش می‌دهد.

مهم‌ترین و بزرگ‌ترین تغییر بازتعریف معنی تجاوز از «رابطه جنسی با اعمال زور» به «رابطه جنسی بدون رضایت» است؛ این تغییر لزوم «رضایت» یا توافق برای رابطه جنسی را به طور قانونی به رسمیت می‌شناسد، آن‌هم در جامعه‌ای که مفهوم رضایت هنوز به خوبی فهمیده نشده است.

تجاوز در قانون فعلی ژاپن به عنوان رابطه جنسی یا اعمال ناشایست جنسی همراه با «اعمال زور» و «از طریق حمله یا ارعاب» تعریف شده، یا سوءاستفاده از فردی که «در حالت ناهوشیار یا ناتوان از مقاومت» است.

این تعریف عجیب است، آن هم در مقایسه با سایر کشور‌ها که در تعریفی جامع‌تر از تجاوز، آن را هر نوع رابطه یا عمل جنسی بدون رضایت تعریف کرده‌اند؛ کشور‌هایی که در آن‌ها نه به معنای نه است.

فعالان استدلال می‌کنند تعریف غیرجامع ژاپن از جرم تجاوز جنسی منجر به تفسیر‌های محدودتر دادستان‌ها و قضات از قانون شده است؛ نگاهی که باعث شده عدالت دست‌نیافتنی‌تر شود و ترویج فرهنگ بدبینی و شک باعث شود بازماندگان آزار‌های جنسی و تجاوز را گزارش نکنند.

در یک مورد در سال ۲۰۱۴ در توکیو، مردی یک دختر ۱۵ ساله را به دیوار چسباند و بدون رضایتش با او سکس کرد. مرد از اتهام تجاوز تبرئه شد، چون دادگاه حکم داد اقدام او در حدی نبوده که مقاومت دختر را «بسیار دشوار» کند. با آن نوجوان مانند یک فرد بالغ رفتار شد، زیرا در ژاپن سن رضایت یا سن قانونی رابطه جنسی ۱۳ سال بوده است. تا کنون در میان کشور‌های ثروتمند دموکراتیک این پایین‌ترین سن قانونی رابطه جنسی بود.

با تغییرات اخیر، سن قانونی رضایت، از ۱۳ سال به ۱۶ سال افزایش یافته است.

یو تادوکورو، سخنگوی اسپرینگ، یک مرکز حمایت از بازماندگان تجاوز جنسی، می‌گوید: «فرآیند محاکمه و صدور احکام متفاوت است. بعضی از متهمان، حتی اگر ثابت شود که عمل‌شان بدون رضایت بوده، محکوم نمی‌شوند، چون در مورد آن‌ها اصل 'تعرض یا ارعاب' مصداق ندارد.»

به همین دلیل است که مگومی می‌گوید بعد از حمله دانشجو در خانه‌اش پیش پلیس نرفته است.

به گفته مگومی، او و فرد متجاوز با هم تلویزیون نگاه می‌کردند، اما مرد شروع کرد به انجام حرکات جنسی در حالی که مگومی به او گفت «نه».

سپس مرد به مگومی حمله کرد. او تعریف می‌کند که آن دو لحظاتی «کشتی گرفتند» و بعد مگومی خشکش زد و دست از مقاومت کشید. به گفته فعالان، گاهی اوقات این واکنش متداول به حمله جنسی در قانون در نظر گرفته نمی‌شود.

در روز‌های بعد مگومی که دانشجوی حقوق بود، قوانین جزایی و سوابق قبلی را بررسی کرد و متوجه شد آنچه برایش اتفاق افتاده با استاندارد‌های دادگاه مبنی بر «حمله و ارعاب» مطابقت ندارد.

او همچنین درباره تجربه بازماندگان تجاوز شنید که قربانی سرزنش شده و نوعی «تجاوز دوم» را تجربه کرده‌اند؛ یعنی در مواجهه با بی‌تفاوتی و بی‌حسی کارکنان بیمارستان یا پلیس دوباره روح و روانشان آسیب دیده است.

او می‌گوید: «من با توجه به امید کمی که به اجرای عدالت داشتم، نمی‌خواستم وارد روند [تحقیقات]شوم. برای همین پیش پلیس نرفتم. حتی مطمئن نبودم که گزارشم ثبت شود.»

در عوض او به مرکز مشاوره آزار و اذیت دانشگاه رفت. آنجا تحقیقاتی درباره این موضوع شروع شد و حکم داد که آن فرد مرتکب تجاوز شده است.

بی‌بی‌سی با آن مرکز دانشگاهی تماس گرفت، اما آن‌ها گفتند به دلیل محرمانه بودن ماجرا نمی‌توانند درباره‌اش صحبت کنند.

مگومی می‌گوید وقتی که تحقیقات به نتیجه رسید، فرد مهاجم از دانشگاه فارغ‌التحصیل شده بود و به جز دریافت یک اخطار آسیب دیگری ندید: «احساس ناامیدی کردم از اینکه نتوانستم این شخص را از طریق دادرسی کیفری به طور درست به سزای عملش برسانم.»

بانگ تغییر

مگونی تنها نیست. در ژاپن فقط یک سوم مواردی که به عنوان تجاوز شناخته می‌شوند، به پیگرد قانونی منجر می‌شوند که اندکی کم‌تر از میزان تعقیب کیفری جرایم عمومی است.

اما بانگ عمومی برای ایجاد تغییر در حال افزایش بوده است.

در سال ۲۰۱۹ میلادی مجموعه‌ای از چهار پرونده تجاوز جنسی در عرض یک ماه که همه منجر به تبرئه مهاجم شد، مردم ژاپن را خشمگین کرد.

در پرونده‌ای در شهر فوکوئوکا مردی با یک زن که بعد از نوشیدن مشروب هوشیار نبود، رابطه جنسی برقرار کرد؛ اتفاقی که در سایر جا‌ها تجاوز جنسی محسوب می‌شود. در دادگاه معلوم شد که آن زن برای اولین بار در یک مراسم معمول صرف مشروب در یک رستوران شرکت کرده بوده است.

بر اساس گزارش‌ها آن مرد گفت که فکر می‌کرده در آن مراسم که به آزادی جنسی معروف است، «مردان می‌توانند به راحتی رفتار جنسی انجام دهد» و دیگران که شاهد حادثه بوده‌اند، مانع او نشده‌اند. او همچنین فرض کرده که زن رضایت داده است، زیرا در یک لحظه هنگام مقاربت چشمان خود را باز کرده و «صدا‌هایی درآورده است».

در پرونده دیگری در شهر نایوگا، پدری در طول سالیان متمادی بار‌ها با دختر نوجوانش رابطه جنسی داشت، اما دادگاه تردید داشت که آن مرد «به طور کامل بر دخترش مسلط بوده باشد»، چون او بر خلاف میل والدینش مدرسه خودش را انتخاب کرده بود؛ در حالی که یک روانپزشک شهادت داد دختر نوجوان عموما از نظر روانی قادر به مقاومت در برابر پدرش نبوده است.

به دنبال خشم عمومی از این احکام، بیشتر پرونده‌ها دوباره بررسی و فرد مهاجم گناهکار شناخته شد. برای اعلام همبستگی با بازماندگان تجاوز جنسی یک کارزار سراسری در ژاپن به نام نمایش گل راه افتاد.

فعالان می‌گویند در کنار این پیروزی‌ها، جنبش رو به رشد من هم یا می‌تو و پیروزی تاریخی شیوری ایتو، روزنامه‌نگار ژاپنی در یک پرونده تجاوز، کمک کرد یک بحث ملی درباره تجاوز جنسی و اصلاح قانون در ژاپن ایجاد شود.

شیوری ایتو، روزنامه‌نگار ژاپنی که کتابی درباره تجربه‌اش نوشته است، از یک مجری برنامه‌های تلویزیونی به دلیل تجاوز شکایت کرد. پلیس گفت شواهد کافی نیست، اما او دو سال بعد این موضوع را در رسانه‌ها علنی کرد و در نهایت پیروز پرونده شد.

در قانون جدید برای تعریف مجدد تجاوز جنسی هشت سناریو تعیین شده که در آن برای بازمانده دشوار است عدم رضایت خود را «صورتبندی کند، ابزار کند یا در عمل انجام دهد.»

این هشت مورد شامل موقعیت‌هایی است که در آن قربانی با الکل یا مواد مخدر از خود بی‌خود است، یا در معرض خشونت و تهدید است، یا «هراسناک و حیرت‌زده» است. به نظر می‌رسد سناریو‌های دیگر سواستفاده از قدرت را تعریف می‌کنند، مثلا قربانی «نگران» است که در صورت مدارا نکردن با زیان مواجه شود.

بعضی از گروه‌های حقوق بشری خواستار شفاف‌سازی بیشتر شده و گفته‌اند برخی تغییرات بسیار مبهم هستند. آن‌ها همچنین نگران هستند که این تعاریف اثبات اتهامات را برای دادستان دشوارتر کند. برخی دیگر می‌گویند محدودیت‌ها باید بیشتر شود و از بازماندگان خردسال تجاوز جنسی حمایت بیشتری صورت گیرد.

در هر حال این اصلاحات قانونی به منزله پیروزی کسانی بوده که مدت‌هاست برای تغییر قانونی مذاکره می‌کنند.

کازوکو ایتو، معاون سازمان حقوق بشر اکنون، مستقر در توکیو می‌گوید: «آن‌ها حتی عنوان قانون را هم تغییر می‌دهند و ما امیدواریم با این تغییرات مردم در ژاپن گفتگو درباره این مقوله را شروع کنند که رضایت چیست؟ عدم رضایت به چه معناست؟»

بازتعریف رابطه جنسی

اما فعالانی که خواهان تغییر و اصلاح ورای دادگاه‌های حقوقی هستند، می‌گویند اصلاحات قانونی فقط به بخشی از مساله می‌پردازد.

تعرض جنسی همچنان در جامعه ژاپن یک تابو است و فقط به خاطر افشاگری چهره‌های مشهور توانسته در سال‌های اخیر توجه مردم را در سراسر کشور جلب کند. شکایت و نبرد حقوقی افرادی مانند شیوری ایتو، روزنامه‌نگار، بیانیه عمومی رینا گونوی، عضو سابق نیروی دفاع شخصی و بازمانده تجاوز، و افشاگری درباره آزار‌های جنسی جانی کیتاگاوا، غول قدرتمند موسیقی پاپ ژاپن، همه به باز کردن عمومی بحث آزار جنسی در ژاپن کمک کرده است.

کازوکو ایتو می‌گوید بخشی از مساله این است که چند نسل از مردم ژاپن با «تصوری تحریف شده از سکس و رضایت جنسی» بزرگ شده‌اند.

از یک طرف، آموزش جنسی معمولا به شیوه‌ای محجوب و توام با شرم انجام می‌شود و موضوع رضایت در رابطه جنسی به ندرت مورد توجه قرار می‌گیرد. با این حال خانم ایتو می‌گوید کودکان ژاپنی به راحتی به محتوای پورنوگرافی دسترسی دارند که در آن‌ها بسیار رایج است زنی بر خلاف میل خود وارد رابطه جنسی شود و از آن لذت ببرد.

ساکورا کامیتانی، وکیل و فعال حقوق بشر اعتقاد دارد ژاپن باید کمک‌های مالی و روانشناسی بیشتری برای بازماندگان تجاوز جنسی اختصاص دهد.

اما به گفته او افراد مهاجم هم باید کمک دریافت کنند: «آمار جرایم جنسی چندان بالا است که ما باید بر جلوگیری تمرکز کنیم در غیر آن صورت شمار قربانیان بیشتر و بیشتر خواهد شد.»

فعالان می‌گویند وظیفه مهم‌تر در حال حاضر اطمینان از تصویب و اجرای لایحه اصلاحات قانون تجاوز است که بازماندگان را تشویق می‌کند تا موارد آزار و تجاوز را گزارش کنند.

خانم ایتو می‌گوید: «اگر تغییرات سطحی باشد و در واقع قربانیان را نجات ندهد، برای مردم مخرب خواهد بود.»

مگومی می‌گوید ممکن است در آینده حمله به خودش و تجاوز در خانه را به پلیس گزارش کند، اما نه به این زودی.

او از اصطلاح ژاپنی «اولین پنگوئن» استفاده می‌کند که برای اشخاصی به کار می‌رود که در یک اقدام تازه، اولین قدم را برمی‌دارند: «من به نوعی موفق شدم غیلان‌های روحی‌ام را کنترل کنم. فکر می‌کنم برایم بسیار سخت است که خودم را در موقعیت اولین پنگوئن قرار دهم.»

در عوض مگومی که گرایش جنسی سیال دارد، می‌خواهد بر کارزار دفاع از حقوق اقلیت‌های جنسی و جنسیتی و بازماندگان تجاوز جنسی تمرکز کند و امیدوار است یک شرکت حقوقی برای کمک به این افراد تاسیس کند.

او می‌گوید: «خیالم راحت شده که الان شاهد امیدواری‌های بیشتری هستم. بسیاری دارند می‌فهمند موقعیتی که در آن هستیم غلط و تحریف شده است.»

مگومی توضیح می‌دهد: «باور دارم که اگر همه جلو بیایند و با هم کار کنند، شرایط سریع‌تر و موثرتر از آنچه فکر می‌کنیم، پیش خواهد رفت. پیام من [به همه]این است: اگر فکر می‌کنید چیزی غلط است، بیایید با هم تغییرش دهیم.»