یک سوم زنان ایرانی ازدواج نکردند/۱۳ میلیون جوان مجرد در کشور وجود دارد

امام جمعه موقت تهران با اشاره به ظرفیت‌ها و حضور اساتید برجسته در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ابراز امیدواری کرد گام‌هایی که توسط این دانشگاه در زمینه تعالی سلامت و جوانی جمعیت برداشته می‌شود، بتواند به یک الگو در کشور تبدیل شود.

به گزارش اکوپل نیوز به نقل از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، حجت الاسلام والمسلمین محمدحسن ابوترابی فرد در اولین نشست قرارگاه تعالی سلامت و جوانی جمعیت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بسته شدن پنجره جمعیتی و ورود از فاز یک به فاز دو سالمندی در طی ۱۵ سال در کشور را بسیار تهدید کننده عنوان کرد و بر ضرورت تبیین وضعیت به صورت یک گزارش علمی برای مسئولان مربوطه و دست اندرکاران تاکید کرد تا تصمیم سازی لازم در ابعاد گوناگون انجام پذیرد.

حجت الاسلام والمسلمین محمدحسن ابوترابی فرد استفاده از تجربیات سایر کشور‌هایی که به اصلاح ساختار جمعیتی خود پرداختند و امروز از بالاترین رشد جمعیتی برخوردار هستند را نیز مهم برشمرد.

امام جمعه موقت تهران با بیان این که تصمیماتی که در گذشته در حوزه جمعیت اتخاذ شده است باعث تغییر فرهنگ عمومی کشور شد خاطرنشان کرد: باید اولویت‌ها و عواملی که شرایط فعلی را در کشور ایجاد کرده است تبیین شود. اگر عالمانه این امر انجام شود و تحلیل عملی صورت گیرد عوامل موثر در این شرایط مشخص و اولویت‌های آن تبیین می‌شود.

وی افزود: اگر کار یک پشتوانه علمی قوی و کارشناسی پیدا کند و مسیر حرکت را تبیین کند در آن صورت براساس این مبانی و ظرفیت‌ها و امکانات می‌توانیم افق و چشم انداز برنامه را تعریف کرده و در این راستا گام برداریم.

امام جمعه موقت تهران پیشنهاد کرد برخی از مصوبات و تصمیمات اتخاذ شده در این جلسه می‌تواند در سطح آموزش عالی قابل اجرا باشد بنابر این می‌تواند به منظور بهره برداری برای وزارت بهداشت و وزارت علوم ارسال شود.

دکتر علیرضا زالی رییس دانشگاه در این نشست حرکت جمعیت به سمت سالمندی را یک سونامی و ابربحران جدی برشمرد و افزود: در حال حاضر یکی از بحرانی‌ترین و استراتژی‌ترین مسایلی که نظام سلامت کشور را تهدید می‌کند، حرکت برق آسا به سمت جمعیت سالمندی در ایران است.

وی با اشاره به کاهش چشمگیر نرخ موالید از سال ۹۵ تا ۹۹ در کشور گفت: در سال ۹۹ بیشترین کاهش نرخ موالید را شاهد بودیم که ضربه جبران ناپذیری به ساختار جمعیتی کشور وارد کرد. همچینین از سال ۸۶ تاکنون نرخ جانشینی جمعیت سیر نزولی داشته و از دو و یک دهم در زنان در سنین باروری پایین ترآمده است.

دکتر زالی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در سال ۹۳، ابلاغ سند بالادستی تعالی جمعیت و ابلاغ قانون جوانی جمعیت توسط مجلس در سال گذشته تاکید کرد: در این فرصت کم باید با استفاده بهینه از به سند بالادستی مقام معظم رهبری و قانون تعالی جمعیت برای بازسازی جمعیت کشور اقدام بهینه را انجام داد.

به گفته وی برای بازسازی جمعیت کشور باید از یک پنجره جمعیتی بهره‌مند شویم که دارای دو مولفه است؛ جمعیت زیر ۱۵ سال و جمعیت بالای ۶۵-۱۵ سال. افرادی که در گروه سنی ۱۵ تا ۶۵ سال قرار دارند این پنجره جمعیتی استثنایی را به عنوان یک فرصت ایجاد می‌کنند.

دکتر زالی بهترین و مطلوبترین پنجره جمعیتی را وضعیتی عنوان کرد که دو سوم جمعیت در گروه سنی ۱۵ تا ۶۵ سال قرار داشته باشند و یادآور شد که در حال حاضر در ایران در میانه این پنجره هستیم.

رییس دانشگاه با تاکید بر این که فرصت بسیار اندکی داریم گفت: به نظر می‌رسد حداکثر بین ۱۵ تا ۲۰ سال آینده این پنجره بسته می‌شود. ساختار جمعیتی ما به گونه‌ای است که اگر این پنجره بسته شود شاید قرن‌ها طول بکشد تا دوباره باز شود. بنابر این این فرصت استثنایی را نباید نادیده گرفت.

وی با اشاره به افزایش نرخ رشد سالمندی در ایران خاطرنشان کرد که سالمندی دارای سه فاز است و ما هم اکنون در فاز دوم سالمندی قرار داریم.

دکتر زالی با اشاره به وجود ۱۳ میلیون جوان مجرد در کشور گفت: یک سوم زنان ایرانی در حال حاضر ازدواج نکردند یا فاقد فرزند هستند و یا تک فرزند هستند.

به گفته رییس دانشگاه به طور متوسط سن ازدواج بین دو و نیم تا چهار و دو دهم سال در خانم‌ها و آقایان افزایش یافته است.

همچنین به دلیل افزایش سن ازدواج و افزایش سن بارداری، ۱۷ درصد موالید ایرانی بالای سن ۳۵ سالگی رخ می‌دهد و به طور متوسط تولد فرزند اول پنج سال پس از ازدواج رخ می‌دهد و فاصله بین فرزند اول تا دوم در کشور بین پنج تا هفت سال است.

وی با اشاره به آسیب شناسی مقام معظم رهبری در حوزه جمعیت در سال‌های اخیر خاطرنشان کرد: با یک سونامی واقعی سالمندی و اختلال در ساختار جمعیتی روبه‌رو هستیم که از آن به عنوان یک ابرچالش یاد می‌کنیم.

دکتر زالی خاطرنشان کرد: زمان برای جبران این کاهش جمعیتی بسیار محدود است و پس از مسدود شدن پنجره جمعیتی دیگر اقدامی نمی‌توان کرد و برنامه ریزی و اقدام در این راستا یک فرض شرعی و ملی است.

به گفته رییس دانشگاه در سال‌های اخیر با پدیده‌ای به عنوان تجرد قطعی در کشور روبه‌رو هستیم که براساس آن اگر زنی تا ۴۵ سالگی ازدواج نکند مشمول تجرد قطعی می‌شود که متاسفانه در سال‌های اخیر به صورت چشمگیری این پدیده رو به افزایش است و موالید را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.

وی با توجه به این که امید به زندگی در خانم‌ها دو تا سه و نیم سال بیش از آقایان است یادآورد شد که در سال‌های آتی به سمت سالمندی بانوان در جامعه پیش می‌رویم.

دکتر زالی با اشاره به گستره جمعیتی بالای تحت پوشش این دانشگاه خاطرنشان کرد که هر مدلی که در این زمینه در دانشگاه طراحی و اجرا شود می‌تواند به یک الگوی ملی تبدیل شود.

وی در خاتمه سخنان خود اظهار امیدواری کرد در این فرصت طلایی گذرا همگی بتوانیم به عنوان یک فرض جدی و اخلاقی وظیفه خود را به نحو احسن انجام دهیم.

دکتر سهرابی معاون بهداشتی دانشگاه نیز در این نشست ضمن ارایه گزارشی به تبیین تغییرات هرم سنی جمعیت کشور در دهه‌های اخیر پرداخت.

به گفته وی تعداد متوسط فرزندان یک زن در سنین باروری در سال ۶۵ شش فرزند بود در حالی که هم اکنون به زیر دو فرزند رسیده است. نرخ باروری و رشد جمیعت نیز در سال‌های اخیر در کشور سیر نزولی داشته و هم اکنون نرخ رشد جمعیتی کشور به زیر یک رسیده است.

معاون بهداشتی دانشگاه با تاکید بر این که فرصت کوتاهی برای جبران کاهش جمعیت در کشور داریم به چالش‌های فرزندآوری اشاره کرد و کاهش و تاخیر در ازدواج و افزایش طلاق، کاهش تمایل به فرزندآوری، کاهش امکان فرزند بیشتر را برخی از این چالش‌ها عنوان کرد.

دکتر سهرابی ضمن تشریح تاریخچه طرح جوانی جمعیت خاطرنشان کرد که این قانون مشتمل بر ۷۳ ماده، ۸۱ تبصره و ۲۳۶ تکلیف قانونی است که ۴۲ ماده آن تکلیف قانونی وزارت بهداشت در معاونت‌های مختلف است.

وی با اشاره به زیرساخت‌های لازم برای اجرای برنامه ابلاغ شده از سوی وزارت بهداشت خاطرنشان کرد که خانه‌های مشارکت مردم در سلامت در دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی راه اندازی شده است که با همکاری‌های بین بخشی و مشارکت مردم به بررسی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت پرداخته و در این راستا می‌تواند گام‌های موثری بردارد.

دکتر سهرابی در ادامه افزایش فرزندآوری، حفظ جمعیت موجود و تحکیم و بازسازی خانواده‌ها را سه راهبرد اجرای این برنامه عنوان کرد و به تشریح اقدامات لازم در راستای اجرای هر یک از این راهبرد‌ها پرداخت.