ما بودیم و سلبریتی‌ها نبودند

این جملات بخشی از صحبت‌های مریم منصوری است که این روز‌ها نمایش «آمده بودیم اینجا بمیریم» را روی صحنه می‌برد.

او از عشق بچه‌های جوانی گفت که در سخت‌ترین دوران، چراغ تئاتر را روشن نگه داشتند و تاکید کرد به جای ریسک کردن و منتظر ماندن، ترجیح داده نمایش خود را در مقطعی دشوار روی صحنه ببرد تا این کار به سرانجام برسد و در روندی فرسایشی گرفتار نیاید.

منصوری با یادآوری آسیب‌های فراوانی که کرونا به تئاتر وارد کرده است، گفت: از میان همه هنرها، کرونا بیشترین آسیب را به تئاتر زد چراکه لازمه اجرای تئاتر به عنوان هنری زنده، حضور همزمان گروه اجرایی و تماشاگر است و این ویژگی منحصر به فرد تئاتر است.

این کارگردان سپس از دلتنگی بچه‌های تئاتری برای صحنه هم سخن گفت و افزود: در این مقطع که با تعطیلی اجباری تئاتر رو به رو بودیم، بچه‌های تئاتری واقعا دلتنگ بودند، بخشی از این دلتنگی به دلیل بیکاری طولانی مدت آنان بود و بخشی هم به خاطر اینکه اصولا دل‌شان برای صحنه و اجرا تنگ بود. به همین دلیل همه ما که در این دوره کار کردیم، می‌دانستیم با تماشاگران پرشمار و فروش عجیب و غریبی رو به رو نخواهیم شد، ولی ترجیح دادیم بیش از این از صحنه دور نمانیم.

منصوری تاکید کرد: کسانی که در این دوره کار کردند، خیلی عاشق بودند. آنان نشان دادند با تمام وجودشان تئاتر را دوست دارند، آنقدر که حاضرند با جان‌شان قمار کنند، ولی جالب است که در این مقطع، خبری از سلبریتی‌ها در تئاتر نبود، کسانی که با حضور روی صحنه کسب درآمد می‌کردند و همین موضوع هم نشان داد صندلی‌هایِ پرِ سالن‌های تئاتر الزاما دلیلی بر عیار بالای هنری نیست.

او که ابتدا نمایش خود را در جشنواره تئاتر مقاومت اجرا کرده است، ادامه داد: همه ما فکر می‌کردیم کرونا زودتر از این‌ها تمام می‌شود. وقتی فراخوان جشنواره مقاومت آمد، فکر کردم متن را بدهم تا بعد ببینیم چه می‌شود. جالب است که بعد از پذیرش متن، به هر یک از دوستان که برای حضور در این اجرا تماس گرفتم، همه با اشتیاق آمدند و ثابت شد که بچه‌های تئاتری واقعا این هنر را دوست دارند.

منصوری با اشاره به تعطیلی چند باره تئاتر در دوران کرونا افزود: قرار بود از ۱۹ فروردین امسال سالن را در اختیار داشته باشیم که پیش از این تاریخ، تئاتر برای چندمین بار تعطیل شد و بعد از بازگشایی آن اجرای ما به ۳ خرداد موکول شد.

او اضافه کرد: در این شرایط اجرا کردن را به اجرا نکردن ترجیح می‌دهم، چون اگر اجرایم را به زمانی دیگر مثلا نیمه دوم امسال موکول می‌کردم که واکسیناسیون انجام شده باشد، هیچ تضمینی نبود که بتوانم اجرایم را انجام بدهم چراکه اتفاقات، قابل پیش بینی نیست بخصوص که امسال انتخابات داریم و قطعا تغییراتی در مدیران بخش‌های گوناگون خواهیم داشت.

این نمایشنامه‌نویس البته از مساله‌ای دیگر هم صحبت کرد و توضیح داد: فارغ از بحث سالن و تغییر مدیران، بحث خود گروه‌ها هم هست. نمی‌توان اعضای یک گروه را به خاطر درآمد ناچیز تئاتر مدت‌ها منتظر نگه داشت، چون هر لحظه ممکن است پیشنهاد تلویزیونی یا سینمایی داشته باشند و طبیعی است به دلیل درآمد بالای این دو رسانه، این پیشنهاد‌ها را بپذیرند؛ بنابراین پاشیده شدن گروه، خطری جدی است.

منصوری خاطرنشان کرد: حتی در مقطع خارج از کرونا هم وقتی اجرای یک نمایش خیلی کشدار بشود، آن کار دچار فرسایش خواهد شد و وقتی گروه کسل و خسته شود، طبیعتا انرژی خوبی هم به تماشاگر منتقل نخواهد کرد. به همین دلیل دوست نداشتم پرونده این اجرا برای مدتی طولانی باز بماند.

او درباره جلب اعتماد تماشاگران برای حضور در سالن‌های تئاتر گفت: واقعیتی هست که بدون در نظر گرفتن آمار هم قابل مشاهده خواهد بود. از اول می‌دانستم حتی بعضی از نزدیکترین دوستانم به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای یا زندگی کردن با پدر و مادری سالمند، به تماشای نمایش من نخواهند آمد و طبیعتا این بخش از تماشاگرانم را از دست خواهم داد. اما در مقابل تماشاگرانی داریم که بسیار عاشق تئاتر هستند و با رعایت سفت و سخت پروتکل‌ها به تماشای آثار نمایشی می‌نشینند. اما عجیب‌ترین گروه، کسانی هستند که به رستوران، کافه، مرکز خرید، مهمانی و ... می‌روند، ولی به سینما و تئاتر نمی‌روند. این‌ها تناقض عیجبی دارند.

منصوری در عین حال با اشاره به مشکلات اقتصادی مردم در یکی دو سال گذشته اضافه کرد: در این مدت شرایط اقتصادی و بخصوص وضعیت دشواری که کرونا پیش روی بسیاری از مشاغل قرار داده، سبب شده تئاتر از سبد خانوار خارج شود. گو اینکه قبلا هم حضور چندان پررنگی در سبد مصرف بیشتر خانواده‌ها نداشته، ولی در حال حاضر وضعیت، دشوارتر هم شده است.

او در پاسخ به این پرسش که از اجرای نمایش در این وضعیت پشیمان نشده است، توضیح داد: پشیمان نشدم. هرچند در برخی اجرا‌ها تماشاگران زیادی نداشتیم، ولی خوشحالم که پرونده این کار بسته می‌شود تا اینکه بلاتکلیف بماند و دچار فرسایش شود. ضمن اینکه هیچ ضمانتی نبود که اگر اجرایمان را انجام ندهیم، سالن‌ها همچنان باز بماند.

مریم منصوری در پایان اضافه کرد: امیدوارم بتوانیم از اجرای‌مان فیلم بگیریم و پایگاه‌های اینترنتی هم از اجرای آثار نمایشی حمایت کنند تا از طریق این پلتفرم‌ها پخش شوند. این کمک بزرگی به ما خواهد بود. همچنانکه مخاطبان هم می‌توانند اجراهایمان را ببینند. به هر حال این‌ها نمایش‌هایی است محصول همین شرایط و متناسب با همین وضعیت.

نمایش «آمده بودیم اینجا بمیریم» تا روز ۲۸ خرداد ماه در تماشاخانه «سرو» روی صحنه است.