واتس اپ و دیگر پیام رسان‌ها چگونه پول در می‌آورند؟

زویی کلاینمن؛ سردبیر فناوری بی بی سی

در ۲۴ ساعت گذشته، بیش از ۱۰۰ پیام در «وا‌تس‌اپ» نوشته‌ام.

هیچ یک از آنها چندان هیجان‌انگیز نبودند. با خانواده‌ام برنامه‌ریزی کردم، درباره پروژه‌های کاری با همکاران صحبت کردم و با چند دوست اخبار و شایعات رد و بدل کردم.

شاید باید استفاده بهتری ببرم، اما حتی کسل کننده‌ترین پیام‌هایم هم به‌صورت پیش‌فرض رمزنگاری شدند و از سرور‌های قدرتمند «واتس‌اپ»، که در مراکز داده‌های مختلف در سراسر جهان قرار دارند، استفاده کردند.

این عملیات ارزان نیست، اما نه من و نه هیچ یک از افرادی که با آنها چت کردم، هیچ پولی برای استفاده از آن پرداخت نکرده‌ایم. این پلتفرم تقریباً سه میلیارد کاربر در سراسر جهان دارد.

پس واتس‌اپ چگونه پول در می‌آورد؟

بدون شک، اینکه واتس‌اپ یک شرکت بزرگ پشت سر خود دارد -متا- که مالک فیسبوک و اینستاگرام است، به آن کمک زیادی می‌کند.

حساب‌های شخصی فردی واتس‌اپ مانند حساب من رایگان هستند و واتس‌اپ از مشتریان شرکتی که می‌خواهند با کاربرانی مانند من ارتباط برقرار کنند، پول به دست می‌آورد.

از سال گذشته، شرکت‌ها توانسته‌اند کانال‌هایی را به‌صورت رایگان در واتس‌اپ راه‌اندازی کنند، تا بتوانند پیام‌هایی را برای همه کسانی که مایل به اشتراک هستند، ارسال کنند.

اما آنچه آنها برای آن هزینه بالایی پرداخت می‌کنند، دسترسی به تعاملات فردی با مشتریان از طریق برنامه است، چه گفت‌و‌گو‌های عادی و چه تراکنشی.

بریتانیا در این زمینه نسبتاً در مراحل اولیه است، اما در شهر بنگلور هند، شما اکنون می‌توانید بلیط اتوبوس بخرید و صندلی خود را انتخاب کنید، همه اینها از طریق واتس‌اپ قابل انجام است.

نیکیلا سرینیواسان، معاون پیام‌رسانی تجاری در متا می‌گوید: «چشم‌انداز ما، اگر همه این کار‌ها را درست انجام دهیم، این است که یک کسب‌وکار و یک مشتری باید بتوانند همه کار‌های خود را مستقیماً در یک رشته چت انجام دهد.»

او همچنین می‌افزاید: «این بدان معناست که اگر بخواهید بلیطی رزرو کنید، اگر بخواهید یک بلیت برگشت بگیرید، اگر بخواهید پرداختی انجام دهید، باید بتوانید این کار را بدون ترک کردن رشته چت خود انجام دهید و سپس به همه گفت‌و‌گو‌های دیگر در زندگی خود بازگردید.»

کسب‌وکار‌ها اکنون همچنین می‌توانند هزینه‌ای برای یک لینک پرداخت کنند که چت جدید واتس‌اپ را مستقیماً از یک تبلیغ آنلاین در فیسبوک یا اینستاگرا» به یک حساب شخصی راه‌اندازی کند.

خانم سرینیواسان به من می‌گوید که همین یک مورد اکنون برای این غول فناوری «چندین میلیارد دلار» ارزش دارد.

برنامه‌های پیام‌رسان دیگر راه‌های مختلفی را در پیش گرفته‌اند.

سیگنال، پلتفرمی که به‌خاطر پروتکل‌های امنیت پیام‌هایش معروف است و اکنون استاندارد صنعتی محسوب می‌شوند، یک سازمان غیرانتفاعی است. این شرکت می‌گوید که هرگز از سرمایه‌گذاران پول نگرفته است. بر خلاف اپلیکیشن تلگرام که به سرمایه‌گذاران وابسته است.

در عوض، سیگنال با کمک‌های مالی اداره می‌شود - که شامل یک کمک مالی ۵۰ میلیون دلاری از برایان اکتون، یکی از بنیان‌گذاران واتس‌اپ، در سال ۲۰۱۸ است.

مرِدیت ویتیکر، رئیس سیگنال، سال گذشته در پستی وبلاگی نوشت: «هدف ما این است که تا حد ممکن به مرحله‌ای برسیم که کاملاً توسط خیرینی که مبالغ کم اهدا می‌کنند، حمایت شویم و به تعداد زیادی از مشارکت‌های کوچک از افرادی که به سیگنال اهمیت می‌دهند، وابسته باشیم.»

دیس‌کورد، برنامه‌ای که بیشتر توسط جوانان علاقه‌مند به بازی‌های رایانه‌ای استفاده می‌شود، مدل فریمیوم دارد. به این معنا که ثبت‌نام رایگان است، اما ویژگی‌های اضافی، از جمله دسترسی به بازی‌ها، با هزینه همراه است. این برنامه همچنین یک اشتراک پولی به نام نیترو ارائه می‌دهد که شامل مزایایی مانند پخش ویدئوی با کیفیت بالا و ایموجی‌های (شکلک‌ها) سفارشی است. اشتراک آن ماهانه ۹.۹۹ دلار است.

اسنپ، شرکتی که اسنپ‌چت را راه انداخته، چند مدل مختلف را ترکیب کرده است. این شرکت تبلیغات نشان می‌دهد، ۱۱ میلیون مشترک پرداخت‌کننده دارد (این مقدار تا اوت ۲۰۲۴ است) و همچنین عینک‌های واقعیت افزوده (یا AR) به نام اسپکتکلز می‌فروشد.

اسنپ یک ترفند دیگر هم در آستین خود دارد. طبق گفته وب‌سایت فوربس، بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۳ این شرکت تنها از طریق سود سرمایه‌گذاری نزدیک به ۳۰۰ میلیون دلار درآمد داشته است.

اما منبع اصلی درآمد اسنپ از تبلیغات است که سالانه بیش از ۴ میلیارد دلار از آن درآمد دارد.

شرکت بریتانیایی المنت از دولت‌ها و سازمان‌های بزرگ برای استفاده از سیستم پیام‌رسانی امن خود، هزینه دریافت می‌کند. مشتریان آن از فناوری این شرکت استفاده می‌کنند، اما خودشان سیستم را بر روی سرور‌های خصوصی‌شان اجرا می‌کنند.

به گفته متیو هاجسن، یکی از بنیان‌گذاران المنت این شرکت که ۱۰ سال پیش راه اندازی شده، در حال حاضر «چندین میلیون دلار درآمد» قرار دارد و «نزدیک به سودآوری» است.

متیو هاجسن باور دارد که محبوب‌ترین مدل تجاری برای برنامه‌های پیام‌رسان همان مدل قدیمی محبوب دیجیتال یعنی تبلیغات است.

او می‌گوید: «اساساً [بسیاری از پلتفرم‌های پیام‌رسان]با مشاهده آنچه مردم انجام می‌دهند، با چه کسانی صحبت می‌کنند و سپس آنها را با بهترین تبلیغات هدف قرار می‌دهند.»

ایده این است که حتی اگر پیام‌رسان رمزنگاری داشته باشد و کاربران بتوانند ناشناس بمانند، برنامه‌ها نیازی به دیدن محتوای واقعی پیام‌های منتشر شده، ندارند تا اطلاعات زیادی درباره کاربرانشان به دست آورند و می‌توانند از آن داده‌ها برای فروش تبلیغات استفاده کنند.

متیو هاجسون، از بنیان‌گذاران شرکت المنت می‌گوید: «این همان داستان قدیمی است. اگر شما، بعنوان کاربر، پولی پرداخت نمی‌کنید، به احتمال زیاد خود شما محصول هستید.»