گزارشگر ویژه سازمان ملل: تحریم‎های یکجانبه ناقض حقوق بین الملل هستند

گزارشگر ویژه سازمان ملل گفت: تاثیر این تحریم‎ها وحشتناک بوده و آمار و ارقامی که من جمع کردم برای سفیر کشور اعمال کننده تحریم در کشور میزبان حیرت برانگیز بود؛ واقعیت این است که تاثیر این تحریم‌ها ناقض حقوق بین الملل است.

به گزارش اکوپل نیوز به نقل از ستاد حقوق بشر، نشست خبری گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور تحریم‌های یکجانبه و بهره مندی از حقوق بشر با حضور رسانه‌های مختلف برگزار شد.

آلنا دوهان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در پایان سفر ۱۱ روزه خود به ایران با هدف بررسی اثر تحریم‎های یکجانبه بر بهره مندی از حقوق بشر در چارچوب تحریم‎های یکجانبه اعمال شده بر کشورمان، نشست خبری با حضور خبرنگاران و نمایندگان رسانه‌های مختلف داخلی و خارجی برگزار کرد.

آلنا دوهان، در آغاز سخنانش با اشاره به اینکه آمریکا تحریم‎های یکجانبه‎ای را علیه ایران اعمال کرده، گفت: تحریم‎های یکجانبه باعث نقض حقوق بشر می‎شود.

دوهان، با بیان اینکه سفر من به جمهوری اسلامی ایران از هشتم تا ۱۸ ماه می ۲۰۲۲ با هدف جمع آوری اطلاعات درباره تاثیر تحریم‎های یکجانبه بر بهره مندی این کشور از حقوق بشر انجام شد، افزود: ایران در بازه زمانی طولانی مدتی هدف تحریم‎های یکجانبه بوده است و آمریکا به ویژه ایران را با هدف ایزوله کردن این کشور از عرصه‌های بین المللی، هدف تحریم‎های اقتصادی و مالی قرار داده است.

وی همچنین گفت: امروز گزارش اولیه خود را در این باره ارائه می‎دهم و گزارش نهایی به شورای حقوق بشر سازمان ملل در سپتامبر ۲۰۲۲ ارائه می‎شود. از دولت ایران و ستاد حقوق بشر برای تسهیل این سفر تشکر می‎کنم؛ همچنین از تمامی سازمان‎ها، اعضای دانشگاه‎ها و کسب و کار‌ها که از این سفر حمایت کردند، تشکر می‎کنم.

گزارشگر ویژه سازمان ملل، با اشاره به اینکه با تحریم‎ها موضوع تحصیل فرزندان پناهندگان و تامین سلامت آن‌ها نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد، اظهار داشت: وقتی درآمد دولت بر اثر تحریم‎ها کم شده و نتواند صادرات انجام بدهد، موضوع‌های وابسته به این درآمد‌ها متاسفانه آسیب می‌بینند. تحریم‎ها باعث می‎شوند تا بخشی از خدمات نیز آسیب ببینند؛ مثلا در بحث صنایع دستی گفته می‎شود که ۹۰ درصد تولیدات صادر می‎شدند و اکنون این موضوع مورد آسیب قرار گرفته است.

وی ادامه داد: برخی از خدماتی که به اتباع خارجی ارائه می‎شد بر اثر تحریم‎ها دچار مشکل شده، صنعت گردشگری دچار مشکل شده و فعالیت بانک‎ها به مشکل خورده است. تاثیر تحریم‎ها بر اقتصاد و همه مردم خواهد بود، من در گزارش کتبی، جزئیات را گفته‎ام و جزئیات بیشتر در گزارش نهایی به شورای حقوق بشر آمده است.

دوهان، در بخش دیگری از این نشست خبری درباره برخی فضاسازی‎ها درباره سفر وی به ایران، گفت «پیش از سفر من به ایران جریانی ایجاد شد که خواستار عدم سفر من به ایران بود؛ این جریان درصدد بود برای سفر من پیش شرط‌هایی تعیین کند؛ حتی دبیرکل سازمان ملل هم این موضوع را مطرح کردند که این موارد نباید بر سفر من تاثیری بگذارد. در واقع تجربه من نشان می‎دهد که کشور‌های تحمیل کننده تحریم، مخالف اصلی سفر‌های من هستند.

تحریم‎های یکجانبه ناقض حقوق بین الملل هستند/ تاثیر تحریم‎ها بر بیماران خاص و دارو‌ها

گزارشگر ویژه سازمان ملل در ادامه درباره تاثیر تحریم‌ها، گفت: تاثیر این تحریم‎ها وحشتناک بوده و آمار و ارقامی که من جمع کردم برای سفیر کشور اعمال کننده تحریم در کشور میزبان حیرت برانگیز بود؛ واقعیت این است که تاثیر این تحریم‌ها ناقض حقوق بین الملل است؛

من کارم را به مسائل سیاسی پیوند نمی‏‎دهم؛ من در جریان هستم که ایرانیانی که خارج از این کشور زندگی می‎کنند نیز تحت تاثیر این تحریم‎ها قرار گرفته‎اند؛ تحریم اعمال شده علیه یک دو. لت نباید تا این حد گسترش پیدا کند؛ حتی اتباع دیگر کشور‌های حاضر در کشور تحت تحریم به عنوان پناهنده تحت تاثیر قرار می‎گیرند.

دوهان، تاکید کرد: حتی بیماران خاص و دارو‌های خاص تحت تاثیر این تحریم‎ها قرار می‌گیرند؛ چرا باید بیماران نیازمند به دارو‌های خاص هدف تحریم‎ها قرار بگیرند؟

وی در ادامه سخنانش گفت: می‎توان گزارش‎هایی را که درباره آثار تحریم‎ها تهیه کرده‎ام، منتشر کنم و توجه جهانی را به این موضوع‌های حقوق بشری جلب کنم؛ متاسفانه هنوز چارچوب مشخصی برای اعمال تحریم‌های سازمان ملل و شورای امنیت وجود ندارد؛ بنابراین تهیه گزارش از وضعیت کشور‌های تحت تحریم در این مسیر مفید است؛ هرچند اقدام‎هایی برای تهیه چارچوب‎های مذکور انجام شده است.

گزارشگر سازمان ملل همچنین افزود: در مورد تاثیر احتمالی گزارش، باید بگویم که متاسفانه نمی‎توانم تاثیری مستقیم در موضوع تحریم‎های یکجانبه داشته باشم؛ من وظیفه دارم با ارائه مستندات و صحبت درباره این موضوع، آن را روشن کنم؛ اگر بتوانیم تحریم‎ها را وارد چارچوب قوانین بین الملل کنیم، کار مهمی انجام داده‎ایم؛

ما باید چارچوبی برای رسیدگی به تحریم‌های ثانویه ایجاد کنیم؛ به خاطر تحریم‌های ثانویه شرکت‌ها از تجارت با کشور‌های هدف منصرف می‎شوند؛ در واقع مسئولیت من این است که این موضوع‌ها را مطرح و آگاهی ایجاد کنم.

میزان خسارات ناشی از تحریم‎ها و تاثیر آن بر حقوق کودکان

دوهان، در بخش دیگری از این نشست خبری گفت: تعیین میزان خسارات وارد شده از تحریم‎ها یک کار فنی است؛ خود دولت‎ها بهترین منبع برای چنین برآوردی هستند؛

رویکرد من این است که دولت‎ها این آمار را جمع آوری و به جامعه بین المللی ارائه کنند. مشاهده کودکان بیماری که رنج می‎برند یا والدینی که امکان تامین داروی آن‎ها را نداشتند برای من بسیار ناراحت کننده و تاثیر گذار بود، این قسمت از سفر من را بیشتر تحت تاثیر قرار داد.

وی تاکید کرد: وظیفه من این است که غیرقانونی بودن تحریم‎های یکجانبه را بررسی کنم و ماموریت من محدود به همین امر است؛ نگاه به تحریم‎های یکجانبه سیاسی است؛ رسانه‎هایی مانند بی بی سی و رویترز می‎گویند که این تحریم‎ها آسیبی به حقوق بشر نمی‎زنند، اما متاسفانه آسیب‎های مذکور مورد چشم پوشی قرار می‌گیرند.

گزارشگر ویژه سازمان ملل در بخش دیگری ضمن اشاره به پیامد‌های تحریم‎های یکجانبه مانند تاثیر آن بر بیماران پروانه‎ای، ابراز امیدواری کرد که گزارش‎های وی و همکارانش و تلاش کشور‌های هدف تحریم‎های یکجانبه به تغییر شرایط در این باره منجر شود. در مورد تاثیر تحریم‎ها بر دانشگاهیان گزارش‎هایی به دستم رسیده، ژورنال‎های بین المللی به دلیل تحریم‎ها مقالات ایران را رد می‎کنند. در خصوص تحریم‎های ثانویه نیز باید به جامعیت و اجرای آن‌ها اشاره کرد.

دوهان در ادامه در خصوص اینکه چه سازوکار بین المللی می‎توان یافت تا وضع کنندگان تحریم‌ها را مورد تعقیب قضایی قرار داد و به نظر شما این گونه تحریم‎ها چه تاثیری بر صلح بین المللی دارند، گفت: در مورد مکانیسم بین المللی علیه وضع کنندگان تحریم‌های بین المللی می‌توان به نهاد‌های حقوقی اشاره کرد؛

به عنوان مثال ایران پرونده‎ای در دیوان بین المللی دادگستری مطرح کرده است؛ در مورد تاثیر تحریم‌ها بر صلح بین المللی نیز باید بگویم که تحریم‌های یکجانبه تاثیر زیادی بر بحث صلح بین المللی داشتند؛

من از ایران نمونه نمی‌آورم بلکه به صورت کلی‌تر می‎گویم به دلیل مسائل اقتصادی مهاجرت افزایش می‌یابد، فقر در میان افراد گسترش می‌یابد و تهدید‌های امنیتی افزایش می‌یابند؛

در برخی موارد سازمان‌های تروریستی نیز از این شرایط استفاده می‌کنند؛ ابزار‌های اصلی برای پیشگیری از تروریسم بین المللی به دلیل تحریم‌های یکجانبه در دسترس نخواهند بود.