مبدا اصلی مهاجران کدام کشور‌های هستند؟

وقوع بحران مهاجرت شهروندان افغانستان بار دیگر این سوال‌ها را مطرح کرده که روند گذشته، فعلی و آتی تعداد مهاجران در جهان چگونه است؟ مبدا و مقصد اصلی پناهجویان کدام کشور‌ها هستند و کشور‌های ثروتمند جهان چقدر در جلوگیری از ورود مهاجران خارجی مُصر هستند؟

به گزارش اکوپل نیوز به نقل از یورونیوز، تحولات اجتماعی و سیاسی اخیر در افغانستان که پس از تسلط شبه‌نظامیان طالبان بر اکثر مناطق این کشور رخ داده، موج تازه‌ای از مهاجرت گسترده شهروندان این کشور را به راه انداخته است.

تا کنون پاکستان به عنوان همسایه جنوبی شرقی افغانستان از ثبت رسمی ۱.۴ میلیون پناهنده افغان خبر داده، ولی نهاد‌های فعال در امور مهاجرت برآورد می‌کنند که تعداد واقعی آن‌ها می‌تواند بیش از دو برابر ارقام رسمی ثبت شده باشد.

سازمان ملل نیز برآورد کرده که در حال حاضر ۸۲ میلیون آواره اجباری در سراسر جهان وجود دارد که مبدا آن‌ها کشور‌هایی از جمله افغانستان، سوریه، سودان جنوبی و میانمار است؛ رقمی که همچنان در حال افزایش است.

کارشناسان معتقدند که تعداد روزافزونی از مردم جهان در جستجوی امنیت یا چشم‌انداز اقتصادی بهتر به کشور‌های دیگر مهاجرت می‌کنند.

در این میان، مایکل کلمنز از مرکز توسعه جهانی مستقر در آمریکا بر این باور است که مردم کشور‌های فقیرتر که دارای روند کند توسعه اقتصادی هستند، همواره با هدف بهبود زندگی خود تمایل به مهاجرت به کشور‌های ثروتمند‌تر را دارند.

تعداد مهاجران در نیم قرن گذشته چقدر بوده است؟

آمار سازمان ملل متحد نشان می‌دهد که در سال ۱۹۷۰ تنها ۸۴ میلیون نفر در خارج از کشور محل تولد خود زندگی می‌کردند، اما این رقم در سال ۲۰۱۹ به ۲۷۲ میلیون نفر رسیده است. حتی با احتساب رشد جمعیت جهان، نرخ مهاجرت افزایش یافته است؛ چنان که در سال ۱۹۷۰، ۲.۳ درصد از مردم جهان خارج از کشور خود زندگی می‌کردند، ولی این نسبت در سال ۲۰۱۹ به ۳.۵ درصد افزایش یافته است.

بیل اونگ هینگ، استاد حقوق و مطالعات مهاجرت در دانشگاه سان فرانسیسکو معتقد است که افزون بر بحران‌های سیاسی، اقتصادی و جنگ، بروز حوداث طبیعی که منجر به کاهش باروری زمین‌های کشاورزی شده، بر روند افزایش مهاجران در سراسر جهان افزوده است.

مبدا اصلی مهاجران کدام کشور‌های هستند؟

نتایج بررسی سازمان ملل نشان می‌دهد که از هر ۱۰ مهاجر در سطح جهان، چهار نفر آسیایی است که سهم این قاره را بالاتر از سایر قاره‌ها نشان می‌دهد، ولی آسیا حدود ۶۰ درصد جمعیت جهان را در خود جای داده، بنابراین سهم آن در مهاجرت به نسبت جمعیت بالا نیست.

در میان کشور‌های آسیایی، هند با جمعیت ۱.۳۷ میلیارد نفری مبدا مهاجرت ۱۸ میلیون نفر در سال ۲۰۱۹ بوده که با وجود ثبت بالاترین شمار مهاجران در میان کشور‌های جهان، ولی به نسبت جمعیت سهم اندکی در مهاجرت جهانی دارد.

اما مکزیک، با کمتر از یک دهم جمعیت هند، حدود ۱۲ میلیون مهاجر را روانه خارج از مرز‌های خود کرده و کریدور مکزیک و آمریکا را به عنوان شلوغ‌ترین مسیر مهاجرت در جهان بدل کرده است.

البته کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند با کاهش نرخ زاد و ولد در این کشور و بهبود شرایط اقتصادی آن، این تعداد طی سال‌های آینده کاهش یابد.

اما حضور کشور‌های سوریه و افغانستان در رتبه‌های پنجم و دهم نشان می‌دهد که بی‌ثباتی و جنگ محرک‌های مهم مهاجرت هستند. گزارش سازمان ملل حاکیست که در حال حاضر ۶.۷ میلیون سوری در کشور‌های مختلف جهان پناهنده شده‌اند و طی سال‌های اخیر کریدور مهاجرت سوریه به ترکیه دومین مسیر پرتردد در جهان بوده است.

اکثر مهاجران به کدام کشور‌ها سرازیر می‌شوند؟

ایالات متحده که «سرزمین فرصت‌ها» لقب گرفته، طبق گزارش سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۹، میزبان ۵۱ میلیون مهاجر بوده است. به عبارت دیگر، مقصد یک نفر از هر پنج مهاجر در سطح جهان، آمریکا بوده است.

در مقایسه با آمریکا، آلمان به نسبت جمعیت خود سهم بالایی در جذب مهاجران خارجی داشته؛ به طوری که مقصد ۱۳ میلیون مهاجر خارجی بوده که اکثر آن‌ها سوری بوده‌اند.

ایجاد فرصت‌های شغلی در برخی کشور‌های حاشیه خلیج فارس از جمله عربستان سعودی و امارات عربی متحده و نیز اعطای تسهیلات ویژه آن‌ها برای جذب نخبگان و سرمایه‌گذاران موجب شده تا سهم آن‌ها در جذب مهاجران خارجی افزایش یابد.

کشور‌ها تا چه حد در ممانعت از ورود مهاجران مُصر هستند؟

بسیاری از کشور‌های توسعه یافته مانند آلمان، بریتانیا و ایالات متحده طی سال‌های اخیر و با کاهش نرخ زاد و ولد خود به سطحی کمتر از نرخ جایگزینی، سیاست جذب مهاجرت را اتخاذ کرده‌اند. گذشته از این برخی از کشور‌های ثروتمند که از مدل مهاجرت بالای ایالات متحده، اروپای غربی، استرالیا و کانادا پیروی نکرده‌اند، به تدریج به مهاجران بیشتری اجازه ورود داده‌اند.

گزارش سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۹ نشان داد که بیش از یک سوم از ۱۱۱ کشوری که مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند، سیاست‌هایی برای افزایش جذب مهاجران خارجی اتخاذ کرده‌اند، اما تنها حدود یک چهارم از این کشور حفظ سطح آن را هدف گرفته‌اند و فقط سه کشور قوانینی برای کاهش ورود مهاجران خارجی وضع کرده‌اند.

چشم‌انداز جهانی مهاجرت چگونه است؟

انتظار می‌رود که با افزایش سریع جمعیت در جنوب صحرای آفریقا، کشور‌های فقیر این منطقه به منبع فزاینده مهاجران جهانی تبدیل شوند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که جمعیت این منطقه تا سال ۲۱۰۰ سه برابر می‌شود و تا آن زمان این منطقه ۳۵ درصد از جمعیت جهان را در خود جای خواهد داد؛ در حالی که این میزان در حال حاضر تنها ۱۳ درصد است.

همچنین کارشناسان بر این باورند که تغییرات آب و هوایی به عامل اصلی افزایش مهاجرت تبدیل می‌شود و با ادامه روند موجود می‌تواند تا نیمه قرن حاضر باعث جابجایی یک میلیارد نفر از جمعیت جهان شود.