به‌ کارگیری نیروی حق‌ التدریس آزاد جدید ممنوع شد

ضوابط و مقررات به‌کارگیری نیرو در وزارت آموزش‌ و پرورش بر اساس دستورالعمل ابلاغی اخیر وزارت آموزش و پرورش پیرامون توسعه سنواتی و سازماندهی عوامل نظام تعلیم‌ و تربیت رسمی و عمومی وزارت آموزش‌ و پرورش سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ اعلام شد.

به گزارش اکوپل نیوز، در بخشنامه ابلاغی از سوی سعید عسکری، معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش‌ و پرورش، تحقق سیاست‌های کمی و کیفی منابع انسانی وزارت آموزش‌ و پرورش با تکیه بر ساماندهی بهینه منابع انسانی، ارتقای کمیت و کیفیت فعالیت‌های آموزشی و تربیتی به عنوان اهداف محوری مدنظر قرار گرفته است.

در دو بخش انتهایی این بخشنامه به قواعد و مقررات به‌ کارگیری نیروی انسانی اشاره شده که در ادامه به برخی از بند‌های مهم آن اشاره می‌شود:

مقررات عام به‌کارگیری نیرو در استان‌ها

۱- بر اساس قوانین و مقررات جاری حاکم (از جمله؛ بند ب و ج تبصره ۲۰ قانون بودجه سال ۱۴۰۱ و ماده ۶ ضوابط اجرایی آن) هر نوع به‌کارگیری نیروی جدید که ایجاد تعهد استخدامی بر آن مترتب باشد، تحت هر عنوان، ممنوع بوده و پرداخت هر گونه وجه، به هر میزان، به این گونه نیرو‌ها مجاز نیست و مدیران کل و رؤسای آموزش‌وپرورش مناطق و شهرستان‌ها در قبال آن مسئولیت دارند.

۲- برقراری هرنوع رابطه شغلی مستقیم و هر گونه پرداخت از محل اعتبارات دولتی در واحد‌های سازمانی رفاهی و درمانی یا بکارگیری نیرو تحت عناوین انجمن، فوق برنامه (خارج از ضوابط قانونی)، روزمزدی و... در واحد‌های آموزشی و پرورشی ممنوع است و مسئولیت به‌کارگیری و پرداخت هزینه‌های احتمالی و پاسخگویی به نهاد‌های نظارتی به عهده متخلفین خواهد بود؛ لذا صدور هر نوع ابلاغ و گواهی انجام کار برای افرادی که رأسا از طریق مدارس و مراکز غیردولتی تحت نظارت مرتبط با آموزش و پرورش، نظیر مهد‌های کودک و پیش دبستانی‌های غیر دولتی، درمانگاه‌ها و کلینیک‌های فرهنگیان، باشگاه‌ها و خانه‌های معلم، مراکز مشاوره و راهنمایی خانواده، مدارس آموزش از راه دور، انجمن‌های اولیا و مربیان مدارس، مدارس بزرگسالان و نظایر آنها، به کار گرفته می‌شوند و نیز پرداخت هر گونه وجهی به صورت مستقیم و غیرمستقیم به عنوان حق‌التدریس، خرید خدمات یا حق‌الزحمه، از منابع دولتی به افراد یاد شده، توسط مدارس و ادارات آموزش‌وپرورش ممنوع بوده و تخلف محسوب می‌شود.

٣- تخصیص نیرو به تمام فعالیت‌هایی که انجام آن مستلزم به‌کارگیری نیرو به صورت موظف یا غیرموظف باشد، صرفا در چارچوب ضوابط و مقررات این شیوه‌نامه مجاز است و تمامی ضوابط و شیوه‌نامه‌های قبلی در خصوص به‌کارگیری نیروی انسانی، لغو و بلااثر می‌شود. در صورت هر گونه تغییر در ضوابط این شیوه‌نامه تغییرات به صورت رسمی به اطلاع استان خواهد رسید.

۴- در هنرستان‌های فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش، به‌کارگیری نیرو‌های غیرمتخصص در پست‌های مدیر (جدیدالانتصاب)، معاون فنی- مهارتی، استادکار و سرپرست بخش ممنوع بوده و تخصیص نیرو به این فعالیت‌ها، صرفا با رشته شغلی هنرآموز امکان‌پذیر است.

در هنرستان‌های تخصصی دارای تک‌رشته تربیت بدنی در صورت عدم وجود هنرآموز تخصصی با اخذ مجوز موردی از معاونت آموزش متوسطه استفاده از رشته شغلی دیگر بلامانع خواهد بود. مدیر، معاون فنی - مهارتی و سرپرست بخش جدیدالانتصاب باید دارای مدرک تحصیلی حداقل لیسانس باشند.

۵- با توجه به اینکه اولویت مطلق تأمین نیروی انسانی در گروه معلم و مدیران واحد‌های سازمانی دولتی (مدارس دولتی، پژوهش‌سراها، کانون‌های فرهنگی و تربیتی، مجتمع‌های ورزشی و دارالقرآن‌ها) است، تخصیص نیرو به دیگر فعالیت‌ها صرفا پس از اتمام سازماندهی مدارس و تأمین مدیران واحد‌های سازمانی مذکور در سرجمع نیرو‌های کارکنان تخصصی تفاهم نامه سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ مجاز است.

۶- به‌کارگیری نیروی حق‌التدریس آزاد و آموزش‌دهنده (نهضت سوادآموزی) جدید ممنوع بوده و تخلف محسوب می‌شود. ضمنا با عنایت به بخشنامه مورخ پنجم آبان ۱۴۰۰، اشتغال به کار بند‌های ۱/۸ و ۱/۹ شیوه‌نامه شماره ۱۶۰۱۵۰ مورخ دوم آذر ۱۳۹۸ که در آزمون داخلی مورخ اول مرداد ۱۴۰۰ نمره قبولی را کسب نکرده‌اند، در صورت نیاز به خدمات افراد مورد نظر و استمرار خدمت آن‌ها به صورت حق‌التدریس آزاد صرفا در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ مجاز بوده است، لذا به‌کارگیری افراد مذکور در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ در صورت دریافت مجوز‌های قانونی امکان‌پذیر خواهد بود.

مقررات اختصاص نیرو به معاونت‌های آموزش ابتدایی و متوسطه

۱- مدیر: مدیر مدیر واحد‌های آموزشی برای مدارس دولتی، طبق ضوابط مربوط و از نیرو‌های موظف تأمین می‌شود.

۲- معاون: معاون آموزشی، فنی- مهارتی، پرورشی و تربیت بدنی، فناوری و اجرایی معاون واحد‌های آموزشی برای هر یک از مدارس دولتی، طبق ضوابط این شیوه‌نامه از نیرو‌های موظف رسمی و پیمانی در سر جمع نیرو‌های کارکنان تخصصی تفاهم نامه سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ قابل تأمین است.

ضمنا با عنایت به کمبود نیروی انسانی و با توجه به وظایف و مسئولیت‌های مدیر واحد آموزشی مندرج در طرح طبقه‌بندی مشاغل معلمان کشور ضروری است به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که تمام معاونین آموزشی، پرورشی، فنی و مهارتی و هوشمندسازی، عمومی و معاون اجرایی (به جز دفترداران سابق که به سمت معاون اجرایی تغییر سمت یافته‌اند) به میزان شش ساعت در هفته به تدریس موظف در مدارس بپردازند.

تبصره: صدور ابلاغ غیرموظف برای مدیران و معاونین مدارس در همان نوبت فعالیت ممنوع است.

ضوابط به‌کارگیری آموزگار ابتدایی

در مدارس ابتدایی به ازای هر کلاس، ۲۴ ساعت نیروی آموزگار اختصاص می‌یابد که دو ساعت از آن مربوط به درس تربیت بدنی است. لازم به ذکر است برای دو ساعت مذکور از آموزگاران درس تربیت بدنی استفاده خواهد شد.

- تخصیص دو ساعت درس تربیت بدنی در صورت وجود نیروی موظف تربیت بدنی و عدم اضافه تدریس در درس تربیت بدنی در سایر دوره‌های تحصیلی امکان‌پذیر بوده و در غیر این‌صورت تدریس این دو ساعت بر عهده آموزگار مربوط است.

- به منظور جلوگیری از ایجاد ابلاغ موقت (دو ساعت) ساماندهی آموزگاران تربیت بدنی با اولویت در مدارس دارای تقلیل ساعت انجام شود.

- استفاده از آموزگاران درس تربیت بدنی به عنوان آموزگار پایه ممنوع است.

- در مدارسی که صرفا دارای یک کلاس چند پایه هستند؛ به‌کارگیری آموزگار تربیت بدنی ممنوع است.

تخصیص نیروی مورد نیاز گروه‌های آموزشی و تربیتی در سه مقطع تحصیلی

تخصیص نیروی مورد نیاز گروه‌های آموزشی و تربیتی در دوره‌های ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم پس از تامین نیروی آموزشی مورد نیاز مدارس مطابق بخشنامه شماره ۱۸۹۹۸۳ مورخ هفتم بهمن ماه ۱۳۹۸ در سقف ساعت عملکرد سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ و صرفا از طرف معاونت برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت متبوع ابلاغ خواهد شد.

تبصره ۱: لازم به ذکر است تخصیص نیرو به صورت غیرموظف صرفا در دوره تحصیلی ابتدایی امکان‌پذیر است و نیروی مورد نیاز سایر دوره‌های تحصیلی به صورت موظف تأمین می‌شود؛ ضمنا به‌کارگیری نیروی بازنشسته در این گروه فعالیت (به استثنای دوره ابتدایی) ممنوع است.

تبصره ۲: تخصیص ساعت غیرموظف به گروه‌های آموزشی در دوره متوسطه تنها در صورت عدم وجود کلاس زیر حدنصاب، عدم وجود نیروی دارای کسر ساعت موظف بدون در نظر گرفتن جنسیت و عدم وجود کمبود غیرقابل جبران در کلاس‌های درس (خرید خدمات آموزشی در مقطع مربوط) در سقف تفاهم‌نامه توسعه سنواتی استان امکان پذیر خواهد بود.

تبصره ۳: سقف ساعت اشتغال در گروه‌های آموزشی به میزان ۵۰ درصد ساعت موظف پرسنل است.

نحوه تأمین و ایجاد تعادل در کمیت نیروی انسانی

با توجه به سیاست راهبردی «بهبود مدیریت منابع» در اسناد فرا دستی و استمرار برنامه ساماندهی و بهسازی منابع انسانی وزارت آموزش‌وپرورش در سال ۱۴۰۰؛ و با عنایت به مفاد این شیوه‌نامه، نحوه تأمین و به‌کارگیری منابع انسانی موردنیاز مناطق آموزشی در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ به ترتیب ذیل تعیین می‌شود:

۱- سازماندهی بهینه و استفاده کامل از ساعات موظف تمامی نیرو‌های شاغل که در آستانه سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲، در اختیار مناطق آموزشی هستند، مورد تأکید است؛ به نحوی که حتی‌الامکان هیچ نیرویی از گردونه سازماندهی و اشتغال کامل (بدون کسری ساعت موظف) بیرون نماند.

٢- اعلام نیاز به نیرو و سازماندهی آنان در دوره متوسطه اول و دوم، به صورت یکپارچه انجام خواهد شد.

٣- با عنایت به مفاد بند ۶ آیین نامه طرح طبقه بندی مشاغل معلمان، مبنی بر تجویز به‌کارگیری نیرو‌های مازاد دوره متوسطه در دوره ابتدایی (به ویژه ابتدای دوره دوم)، ضروری است کارگروه استان، اهتمام لازم را برای به کارگیری نیرو‌های دوره متوسطه دارای کسر ساعات موظف، در دوره ابتدایی معمول دارد.

با تخصصی (خوشه ای) کردن دروس در پایه‌های پنجم و ششم ابتدایی، برابر دستورالعمل مربوط که توسط معاونت آموزش ابتدایی ابلاغ خواهد شد، زمینه مساعد و سهولت انجام این کار، بیش از پیش فراهم می‌شود. ضمنا در صورت انتقال تمام وقت نیرو‌های دوره متوسطه (فاقد تجربه خدمت در دوره ابتدایی) به دوره ابتدایی، ترتیبی اتخاذ شود تا از انتصاب آن‌ها به عنوان مدیر و معاونت آموزشی مدارس ابتدایی ممانعت شود.

۴- در مناطقی که آموزگار درس تربیت بدنی همه ساعت تربیت بدنی کلاس‌های ابتدایی را پوشش نمی‌دهد، تدریس دو ساعت درس تربیت بدنی کلاس‌های باقی مانده، به عهده آموزگار همان کلاس‌ها است.

۵- به منظور جلوگیری از ایجاد ابلاغ موقت (دوساعت) سازماندهی آموزگاران تربیت بدنی در منطقه /ناحیه با اولویت در مدارس دارای تقلیل ساعت انجام شود.

۶- راهبری برنامه نقل و انتقال جغرافیایی نیرو‌ها در آموزش و پرورش، بر عهده کار گروه استان خواهد بود. بر این اساس، تعیین و احراز نیاز و عدم نیاز نیرو در سامانه نقل و انتقال، بر عهده معاون پژوهش، برنامه ریزی و توسعه منابع استان است.

۷- تمام نیرو‌هایی آموزشی که بعد از شروع سال تحصیلی واجد شرایط بازنشستگی می‌شوند، در صورت نیاز منطقه، با درخواست خودشان و تأیید کمیته راهبری توسعه مدیریت منطقه / ناحیه و تایید استان، زمان بازنشستگی آن‌ها به پایان سال تحصیلی موکول شود.

۸- در مناطقی که با کمبود نیروی آموزشی مواجه هستند، از انتصاب شاغلین در گروه معلم در پست‌های مدیریت واحد‌های آموزشی (معاونین)، کیفیت بخشی و پست‌های اداری خودداری شود.

۹- انتصاب دانشجویان فارغ التحصیل از دانشگاه فرهنگیان و نیرو‌های آزمون استخدامی (ماده ۲۸) با کمتر از پنج سال سابقه تجربی در پست‌های مصوب اداری ممنوع است.

۱۰- اولویت تخصیص نیرو در پست مدیر و گروه معلم است و مادامی که معلمان کلاس‌ها تأمین نشده اند، اختصاص نیرو به سایر فعالیت‌ها موضوعیت ندارد.

۱۱- در آموزشگاه‌های کاردانش، صدور ابلاغ سرپرست بخش، هنر آموز و استاد کار برای دروس مهارتی کلاس‌هایی که برون سپاری می‌شوند، امکان پذیر نیست.

۱۲- خاطر نشان می‌شود، پرداخت هر گونه حق‌التدریس، از جمله صدور ابلاغ غیر موظف برای آموزگاران دوره ابتدایی که از تقلیل ساعت استفاده می‌کنند، فقط در صورتی امکان‌پذیر است که نیروی دارای کسری ساعت موظف در گروه / جنس مربوط (در دوره ابتدایی، جنسیت موضوعیت ندارد)، در سطح منطقه وجود نداشته باشد. به بیان دیگر، تا زمانی که نیروی کسر ساعت موظف در منطقه وجود داشته باشد و از ظرفیت تدریس موظف معاونان، مربیان پرورشی و مشاوران استفاده کافی نشده باشد، امکان تخصیص ساعت غیر موظف وجود ندارد.

تبصره- آموزگاران کلاس‌های چند پایه روستایی، چنانچه از بابت ۲۰ سال خدمت آموزشی، مشمول تقلیل شوند، اختصاص ساعت غیر موظف ناشی از تقلیل، به خود این معلمان بلامانع است.

۱۳- صدور ابلاغ غیر موظف برای آموزگاران دوره ابتدایی (به جز آموزگاران کلاس‌های چند پایه) که از تقلیل ساعت از بابت ۲۰ سال خدمت آموزشی استفاده می‌کنند، در یک منطقه، زمانی مقدور خواهد بود که از ساعات تدریس موظف معاونان مدارس، معلمین تربیت بدنی و نیرو‌های دارای کسر ساعت موظف منطقه استفاده شده باشد.